جهانگیر دانای علمی نام آرش یکی از نامهایی است که ایرانیان آن را با غرور ملی خود آمیخته اند و به آن افتخار می کنند، زیرا هرگاه نام او مطرح می شود هر ایرانی ناخودآگاه به یاد جنگهای ایران و توران می افتد و به فداکاریها و جان فشانیهای آن پهلوان نامی، می بالد و افتخار می کند.برای همین در رابطه با او داستانها، نمایش نامه ها و شعرهای زیادی سروده اند که موسیقی هم افزون بر یکی از موضوعات مطرح شده می باشد. به هر روی قبل از اینکه به موضوع آرش و موسیقی بپردازیم، لازم می دانیم مجملی از کتب و متونی که درباره وی نوشته شده، یادی نماییم. (بیشتر…)
محمود خوشنام "ز ذره ذره وجودم ترانه برخیزد" این حرف از آن بیژن ترقی یکی از ترانه سرایان نام آور ایران پیش از انقلاب است . او در دگرگونسازی زبان و بیان ترانه های سنتی نقشی برجسته ایفا کرده است. (بیشتر…)
محسن شهرنازدار پس از چند دهه، گلچینی از آثار موسیقی استاد عبدالوهاب شهیدی خواننده و نوازنده عود ، با عنوان “بی تو به سر نمی‌شود” منتشر شده است.این یادداشت؛ به بهانه انتشار آثار او ،نگاهی به زمینه اجتماعی شکل گیری موسیقی شهیدی دارد: (بیشتر…)
محمود خوشنام موسیقی سنتی ایران بر خلاف نظر پیشینیان سرشار از وزن و ریتم است با این ویژگی که وزن و ریتم در درازای تاریخ و به سبب حرکت های اجتماعی و دگرگونی های فرهنگی در ژرف مایه ها پنهان شده است. باید مایه ها را شکافت و ریتم های پنهان و مهجور را از نو از دل آن بیرون کشید. (بیشتر…)
موسيقی مدرن و برخورد آهنگسازان ايران [بخش پنجم] كياوش صاحب نسق آوازه خوان نه آواز؟ با بررسی ريزبينانه‌تر طرح هارمونی در آثار موسيقی آهنگسازان ايرانی قسمت ديگری از اين مقاله در شماره‌ی پيش طرح شد و ادامه‌ی اين بررسی ريزبينانه (بیشتر…)
نگاهی به مبانی اجرا در موسيقی دستگاهی بهراد توكلی اشاره: ثبت رديف موسيقی ايران به عنوان ميراث معنوی بشريت در سازمان جهانی يونسكو رويداد تاريخی قابل توجهی است كه ثمره‌ی تلاش ساليان جمعی از موسيقی‌دانان و پژوهشگران موسيقی كشورمان بود. اين رخداد دارای جنبه‌های مختلف بسيار مهمی است (بیشتر…)
دوره قاجار از دیدگاه قریب به اتفاق پژوهشگران، عصر ورود ایران به دوران جدید و پدیده‌های نوظهور آن مانند استعمار و مدرنیته است که جامعۀ ایرانی را دستخوش تحولات جدی کرد. در روایت رسمی مورخان، قاجاریان سلسله‌ای ناتوان و شاهانی نالایق تصویر شده‌اند که بخش‌های وسیعی از کشور را از دست دادند و در طول زمامداریشان سراسر ایران عرصۀ تاخت و تاز و طمع‌ورزی بیگانگان شد. (بیشتر…)
موسيقی مدرن و برخورد آهنگسازان ايرانی [بخش چهارم] كياوش صاحب نسق اشاره: در شماره‌ی قبل با پرداختن به نظريات «روح‌اله خالقی» و اشاراتی به نوشته‌های سفر ازبكستان وی، توجه او را به يافتن ريشه‌های مشترك موسيقی ایران و کشورهای همسایه می بینیم و تعقیب کردن شیوه های آموزش موسیقی در اين كشور (بیشتر…)
مرتضی واعظ در یادداشت قبل (لطفیِ سیاسی) زندگی محمدرضا لطفی را به دو بخش عمده تقسیم کردیم و از گرایشات سیاسی او و تاثیر آن بر آثارش گفتیم. اینک بخش دوم زندگی او را که به نوعی در تقابل با دوره اول است را بیشتر می کاویم.گرایش برخی از نام آوران چپ در ایران به مقوله عرفان و درویشی شاید (بیشتر…)
مرتضی واعظ زندگی محمدرضا لطفی دو بخش عمده دارد: یک بخش مملو از فعالیت های سیاسی و بخش دیگر سرشار از درویشی و درونگرایی. هر دو بخش از زندگی وی تاثیرات مستقیم و انکار ناپذیری بر روند موسیقی دستگاهی ایران داشته است. چنانکه از گرایشات سیاسی وی در دهه 50 برخی از آثار بی بدیل چاووش (بیشتر…)
محمد رضا لطفی در گذشته چون ردیف ها ضبط نشده بودند، کسانی که نت نویسی می دانستند، تنها وقتی می توانستند بنویسند که یا خودشان ردیف را زده و حفظ کرده بودند و یا نزد استادی که می دانست، می رفتند و بر پایه‌ی اصول و توافقی نت ردیف روایت شده ی وی را می نوشتند. اما امروزه چون بعضی از ردیف ها از طرف رادیو و تلوزیون یا وزارت فرهنگ و هنر ضبط شده است، (بیشتر…)
محمد رضا لطفی به طور کلی فرم های شعری ایران، دست کم از زمان رودکی تاکنون، نقش بسیار بزرگی در شکل گیری موسیقی دستگاهی ایفا کرده است. تغییر فرم شعر فارسی و تکامل آن از دوبیتی خوانی ) پهلویات باستان (به فرم ایرانی غزل، تحول بزرگی را درعرصه ی شکل گیری موسیقی ایرانی به وجود آورد. (بیشتر…)
