آواهای صلح، ده ترانه ضد جنگ

تا اوایل دهه ۱۹۶۰ فضای موسیقی متعارف در آمریکا که توسط شرکت های موسیقی تولید و در رسانه های بزرگ پخش می شد فضایی آرام، آکنده از “میهن پرستی”، تبعیت از سیاست حاکم بر کشور بود. در چنین فضایی آنچه تبلیغ می شد الویس پریسلی در لباس سربازی بود. ولی همزمان با ورود آمریکا به جنگ ویتنام در سال ۱۹۶۴ گروهی از ستارگان نسل اول موسیقی راک راه شورش و اعتراض به این وضعیت را در پیش گرفتند.

گسترش شعله های جنگ ویتنام و دخالت نظامی آمریکا در آنچه مناقشه هندوچین نامیده می شد بستری بود که این موسیقی اعتراضی در آن شکل گرفت و همین تجربه نشان داد که موسیقی می تواند در هوشیاری، جهت دادن و حتی شکل دادن به اعتراضات گسترده در مورد مسایل حیاتی نقش مهمی ایفا کند.

اعتراض با ابزار موسیقی و به خصوص موسیقی راک ادامه یافت و در جنبش های مهم دیگری مثل مخالفت با سلاح های هسته ای، حقوق مدنی و برابری نژادی، مبارزه با فقر و حفظ محیط زیست نقش فعالی ایفا کرد.

در این مطلب نگاهی داریم به ده مورد از به یادماندنی ترین ترانه هایی که در مخالفت با جنگ ویتنام ساخته شده اند.

۱. چه بر سر گل ها آمده؛ پیت سیگر

Where Have All the Flowers Gone

سیگر این ترانه را در سال ۱۹۵۵ ساخته بود ولی به خاطر فشارهای سیاسی به دگراندیشان در آن دوران که به سالهای مک کارتیسم شهرت یافت، نتوانسته بود آن را منتشر کند. تا اینکه در سال ۱۹۶۴ بالاخره تدوین و پخش شد. تعداد زیادی از خوانندگان از جمله جون بایز، جانی ریورس، پل اند ماری و حتی مارلین دیتریش این ترانه را بازخوانی کرده اند.

چه بر سر گل ها آمده؟ دختر بچه ها همه جا گل ها را چیده اند.

چه بر سر دختر بچه ها آمده ؟ همه به دنبال همسران خود رفته اند.

چه بر سر همسران آمده ؟ همه به لباس سربازی درآمده اند.

چه بر سر سربازان آمده؟ همه در گورستان ها خاک شده اند.

چه بر سر گورستان ها آمده؟ همه به گل روئیده اند.

۲. اربابان جنگ؛ باب دیلن

Masters of War

از همان آغاز کار خود به عنوان یک ترانه سرای جوان در سالهای پایانی دهه ۱۹۵۰ باب دیلن در تغییر دادن نگاه ترانه سرایان به مسائل اجتماعی نقش مهمی داشت. او در دومین آلبوم خود با عنوان “اراده آزاد” ترانه های خارق العاده ای را ضبط کرده که فضای بسیاری از آنها دعوت به پرهیز از خشونت است.

ولی در ترانه اربابان جنگ که در سال ۱۹۶۳ ساخته شد می توان نگاه این هنرمند به صلح طلبی و انتقاد از جنگ افروزان را با قدرت بیشتری دید.

بیائید ببینم ای اربابان جنگ، شماهایی که تمام اسلحه ها را ساخته اید.

شماهایی که هواپیماهای مرگ آفرین را ساخته اید. شماهایی که بمب های ویرانگر را ساخته اید.

شماهایی که پشت دیوار پنهان شده اید. شماهایی که پشت میزهایتان پنهان شده اید.

فقط می خواهم بدانید که من می توانم شما را از پشت ماسک هایتان ببینم.

۳. غروب ویرانی؛ پی اف اسلون

Eve of Destruction

پی اف اسلون در این ترانه با به کارگیری عباراتی حماسی به جنگ، سرکوب و ویرانی در کشورهای جهان سوم می پردازد و در عین حال بر علیه تبعیض نژادی در خود آمریکا نیز می شورد. این ترانه اولین بار در سال ۱۹۶۵ پخش شد ولی پس از آن خوانندگان و گروه‌های موسیقی مختلفی آن را اجرا کرده اند.

جهان شرق در حال انفجاره، خشونت همه جا در کاره، و گلوله ها می باره.

تو به سنی رسیدی که می توانی به جنگ بروی و آدم بکشی، اما هنوز برای رای دادن جوانی.

تو که به جنگ باور نداری آن اسحله را چرا به دوش گرفته ای؟

حتی رود اردن نیز از کشته و خون در امان نیست.

و آن وقت دوست من، تو می گویی که جهان در غروب ویرانی نیست؟

۴. سرود بازار اسکاربارو؛ سایمون و گارفانکل

Scarborough Fair / Canticle

این گروه مشهور دو نفره موسیقی فولک و ریتمیک، یک ترانه قدیمی و عاشفانه انگلیسی را انتخاب کرده و با افزودن جملات معترضه به هر بیت ترانه از مصیبت های جنگی می گویند. این ترانه در آلبومی به نام پارسلی (جعفری) در سال ۱۹۶۶ منتشر شد که از ترانه های آن در موسیقی متن فیلم مشهور فارغ التحصیل نیز استفاده شده است.

بهش بگو که با داس چرمی درو کنه

(جنگ در گردانهای سرخ پوشان شعله ور شده)

جعفری، مریم گلی، اکلیل کوهی و آویشن

(ژنرال‌ها به سربازان دستور کشتن می دهند)

و همه اش رو با یک دسته حصیر ببنده

( و برای هدفی بجنگند که مدتهاست فراموش شده)

اونوقت اون عشق واقعی من خواهد شد.

۵. به صلح فرصت دهید؛ جان لنون

Give Peace a Chance

هر فهرستی از موسیقی ضد جنگ بدون ترانه های جان لنون مثل “تصور کن” و یا ” جنگ تمام شده” کامل نخواهد بود. جان لنون پس از جدا شدن از گروه بیتل ها چه با ترانه ها و چه با اقدامات عملی خود به یک فعال ضد جنگ بدل شد. او ترانه به “صلح فرصت دهید” را در سال ۱۹۶۹ در دوره ماه عسل خود با همسرش یوکو انو در آمستردام ساخت.

همه در مورد انقلاب، تکامل، مقررات و قانون ، ادغام و تساهل، ذکر و نیایش، شلاق و مجازات و حتی سازمان ملل حرف می زنند.

ولی تنها چیزی که ما می گوئیم این است که به صلح هم فرصت دهید.

۶. خوک های جنگ؛ گروه بلک سبت