لالاییها آواهایی هستند که مادران از کودکی در گوش جان فرزندانشان خواندهاند. اُلالالای لالایی، عزیز جون دل مایی اُلالالا گل قندم، عزیز رود دلبندم لالالالاگل پونه گدا اومد در خونه آلالالا گل زیره بچم آروم نمیگیره های لالالالا گل پنبه های بابات رفته خونه عمّه اما آیا این صداها را همچنان میشنویم؟ این آواها از کجا میآیند و چه میگویند؟ این روزها با رواج سیستمهای صوتی و ابزارهای الکترونیکی خواندن لالایی کم کم به دست فراموشی سپرده میشود تا جایی که بسیاری از مادران با گذاشتن سیدی موسیقی کودکشان را میخوابانند. (بیشتر…)
ابن سینا بنیاد گذار مكتب موسیقی شناسی اسكولاستیك ایرانی است. دو اثر عمده موسیقایی از ابن سینا در دست است؛ یکی به فارسی در کتاب دانشنامه علائی و دیگر "جوامع علم موسیقی" در بخش ریاضیات کتاب شفا به عربی. در موسیقی دانشنامه علائی، ما با بررسی عام تئوری موسیقی (در سه بخش موسیقی، سخن اندر ایقاع و لحن) روبرو هستیم (بیشتر…)
سالروز نطق تاریخی نیکسون درباره موسیقی ٤٧ سال پیش در چنین روزی، ریچارد نیکسون، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا، در نطقی رادیویی از تمامی تهیهکنندگان و توزیعکنندگان آلبومهای موسیقی درخواست کرد که ضبط، پخش و فروش تمامی ترانههایی را که در متن آنها به مواد مخدر و روانگردان (بیشتر…)
رضا آشفته اکبر گلپایگانی، خواننده قدیمی ایران، چند روز پیش در گفتوگویی از همکارانش گلایه کرده که آنها در برابر بیکاری ٣٨ ساله و خانهنشینشدنش سکوت اختیار کردهاند؛ درحالیکه با توجه به نفوذی که در صداوسیما و مدیران کلان فرهنگی داشتهاند، میتوانستهاند با دادن مشاورههایی از حق و حقوق (بیشتر…)
بخشِ یکم: از عهدِ باستان تا آغازِ عصرِ جدید «چنگِ خوشنوا! چنگِ خوشنوا! نوایات را خوشمیدارم، قُل-قُلِ شومِ مستانهات را. نوایات از چه دیرگاهان وُ چه دوردستان به من میرسد، از دورادور، از آبگیرهایِ عشق! اِی ناقوسِ کُهن! اِی چنگِ خوشنوا! هر دردی در دلات رَخنه کرده است، دردِ پدر، دردِ پدران، دردِ نیاکان؛ سُخنات پُخته گشته است (بیشتر…)
موضوع جامعه شناسی تاریخی و موسیقی به طورکلی بیشتر با مباحث نظری همراه است. در به کارگیری دیدگاه های نظری هم به هر سو که در این وادی گام برداریم ، افقی از جلو چشمانمان گشوده می شود و ما را در شناخت گذشته موسیقی خود آگاه تر می سازد. (بیشتر…)
وبر میگوید موسیقی غرب (اروپا) در طی سده های گذشته به طور چشم گیری تحول پیدا كرده است و این تحول در مقابل موسیقی غیرغربی، كه حالتی ایستا داشته، فوق العاده درخور توجه است. او توضیح میدهد كه فرهنگ غرب و موسیقی آن در جهت ایده آل تكامل یافته است. (بیشتر…)
قرن بیستم را باید قرن تغییر و تحول عظیم صنعتی و هنری بشر نام نهاد. در این قرن پایه و اساس اغلب قواعد و قوانین هنری کاملا دگرگون شده و پا بپای اختراعات و اکتشافات دانشمندان در زمینهٔ صنعت و نفوذ و تسلط ماشین در جنبه های گوناگون حیات و ساخته شدن اقمار مصنوعی (بیشتر…)
آهنگسازان بسیاری از کشورها آثاری برای انقلاب نوشتهاند. بهویژه آهنگسازان فرانسوی قرن هجدهم که ردپای فراوانی از خود بر موسیقی به جا گذاشتهاند. اما شورشها و خیزشهای دیگری نیز بر موسیقی تاثیرگذار بودهاند. (بیشتر…)
علی امینی نجفی سیته دلا موزیک (شهر موسیقی) در پاریس از نوامبر 2010 تا ژانویه ۲۰۱۱ نمایشگاهی به عنوان "لنین، استالین و موسیقی" برگزار کرد که تصویری گسترده از هنر و موسیقی "کمونیستی" عرضه میکرد، که نه تنها در "یک ششم کره زمین" بلکه در سراسر جهان تأثیری عمیق باقی گذاشت. تمرکز نمایشگاه بر سالهای ۱۹۱۷ تا ۱۹۵۳ بود، یعنی از انقلاب بلشویکی اکتبر به رهبری ولادیمیر ایلیچ لنین تا مرگ جانشین او یوزف استالین؛ اما در واقع سرگذشت هنر و موسیقی روسیه را از اوایل قرن بیستم تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) پی میگرفت. نمایشگاه در دو طبقه موزه در دو بخش جداگانه عرضه شده بود: در زیرزمین، مرحله اول یعنی از آغاز تا ۱۹۳۰ جای گرفته بود و در طبقه بالا (همکف) مرحله دوم یعنی از ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۳. این تقسیمبندی تاریخی از نظر ردهبندی یا ارزشگذاری هنری نیز تا حد زیادی معتبربود. (بیشتر…)
مروری بر موسيقی انقلاب اسلامی ايران نیوشا بزرگمهر موسیقی، در اوسط دهه 50 با ظهور اعجوبههایی که همراه نتهای خود اندیشههایی ژرف را ارمغان آورده بودند، بر سکوی پرتابی قابل لمس ایستاد تا نوع کلاسیک شده برنامه گلها را ورق بزند و شیوهای تازه را بیازماید. این انقلاب پیش و بیش از هر چیز درون موسیقیدانان رخ داد تا آتش درون در نغمههایی گر بکشد که به گفته زندهیاد پرویز مشکاتیان زبان و ضربان دل مردم باشد. این جریان ادامه پیدا کرد تا آن که در انقلاب اسلامی سال 57، موسیقی، زبان اعتراض مردم شد تا رفتار حاکمان را به نقد بکشد و از ورای واژهها و نتها پیامی را به مردم برساند که فراتر از زبان آنها باشد. (بیشتر…)
نقش آواز در فیلم فارسی احمدرضا احمدی سینمای فارسی از لحظه ی تولد، بقا و دوام خود را در «آواز» می دید، فیلم «دختر لر» را مثال می زنم. در آن زمان یعنی بعد از جنگ دوم جهانی که فضای اجتماعی ایران پس از بیست سال سکوت و خفقان پهلوی اول کمی باز شده بود، (بیشتر…)